Veelgestelde vragen
Wat betekent ‘Indisch zijn’? Waarom wordt er vaak gezwegen over het koloniale verleden? Wat is de derde generatie? Op deze pagina beantwoorden we veelgestelde vragen over het Indische verleden, de migratie vanuit Nederlands-Indië, en onze films Indisch Zwijgen en Tussen Wal en Schip – Geruisloos Indisch.

1. Wat betekent ‘Indisch’ eigenlijk?
‘Indisch’ is een term uit de koloniale tijd, gebruikt voor mensen van gemengde Europese en Indonesische afkomst in Nederlands-Indië. Indische mensen bevonden zich in een tussengebied binnen de koloniale samenleving: ze hadden vaak betere toegang tot onderwijs en werk dan de Indonesische bevolking, maar stonden tegelijkertijd lager dan de witte Nederlanders. Na de onafhankelijkheid van Indonesië werden veel Indische mensen gedwongen naar Nederland te vertrekken. Vandaag de dag noemen nog veel mensen met deze roots zich “Indisch” of “Indo,”
Indisch zijn betekent dus leven in een schemerzone tussen kolonisator en gekoloniseerde – een identiteit die is gevormd door privileges, uitsluiting en migratie. In onze films Indisch Zwijgen en Tussen Wal en Schip – Geruisloos Indisch verkennen we wat deze complexe geschiedenis betekent voor de generaties van nu.
2. Wat is het verschil tussen Indisch en Indonesisch?
‘Indonesisch’ verwijst naar de inwoners van de onafhankelijke Republiek Indonesië, met een nationale en culturele identiteit die na 1945 steeds sterker werd. ‘Indisch’ daarentegen is een term die verbonden is aan de koloniale samenleving van Nederlands-Indië.
Indische mensen werden officieel als ‘Europeanen’ aangemerkt, maar voelden zich vaak nergens echt thuis. Ze leefden in een systeem waarin ze enerzijds profiteerden van privileges, maar anderzijds nooit volledige acceptatie ervoeren.
Deze koloniale achtergrond is essentieel om de Indische identiteit te begrijpen – en speelt een belangrijke rol in de gesprekken die we tonen in Tussen Wal en Schip.
‘Indonesisch’ verwijst naar de inwoners van de onafhankelijke Republiek Indonesië, met een nationale en culturele identiteit die na 1945 steeds sterker werd. ‘Indisch’ daarentegen is een term die verbonden is aan de koloniale samenleving van Nederlands-Indië.
Indische mensen werden officieel als ‘Europeanen’ aangemerkt, maar voelden zich vaak nergens echt thuis. Ze leefden in een systeem waarin ze enerzijds profiteerden van privileges, maar anderzijds nooit volledige acceptatie ervoeren.
Deze koloniale achtergrond is essentieel om de Indische identiteit te begrijpen – en speelt een belangrijke rol in de gesprekken die we tonen in Tussen Wal en Schip.

3. Wat is de derde generatie Indische Nederlanders?
Dat zijn de kleinkinderen van de eerste generatie migranten uit Nederlands-Indië. De eerste generatie definiëren we als de Indische Nederlanders die de overtocht naar Nederland hebben gemaakt. Hun kleinkinderen, de derde generatie, groeien op in Nederland, vaak zonder dat het koloniale verleden van hun familie expliciet besproken is. Maar de sporen ervan zijn voelbaar: in opvoeding, stiltes, gedrag en familieverhalen.
In Tussen Wal en Schip volgen we drie van hen – Jip, Kyron en Benjamin – die het gesprek aangaan met hun grootouders. Samen ontrafelen ze het zwijgen, de geschiedenis en de invloed ervan op wie ze nu zijn.
Dat zijn de kleinkinderen van de eerste generatie migranten uit Nederlands-Indië. De eerste generatie definiëren we als de Indische Nederlanders die de overtocht naar Nederland hebben gemaakt. Hun kleinkinderen, de derde generatie, groeien op in Nederland, vaak zonder dat het koloniale verleden van hun familie expliciet besproken is. Maar de sporen ervan zijn voelbaar: in opvoeding, stiltes, gedrag en familieverhalen.
In Tussen Wal en Schip volgen we drie van hen – Jip, Kyron en Benjamin – die het gesprek aangaan met hun grootouders. Samen ontrafelen ze het zwijgen, de geschiedenis en de invloed ervan op wie ze nu zijn.
4. Waarom werd er vaak gezwegen over het Indisch verleden?
Voor veel Indische families was zwijgen een manier om te overleven. De komst naar Nederland na de onafhankelijkheid van Indonesië betekende verlies, ontworteling, discriminatie en verwarring. Veel migranten dachten dat het beter was om ‘gewoon te doen’, zich aan te passen, en vooral niet terug te kijken.
Ook was er vanuit Nederland geen aandacht voor de verhalen van de Indische Nederlanders. Het was de tijd van de wederopbouw, Nederland had net de Tweede Wereldoorlog achter de rug en weinig mensen wisten van of waren geïnteresseerd in de verschrikkingen die zich aan de andere kant van de oceaan hadden afgespeeld.
Daarnaast was het koloniale verleden zelf complex en beladen: niet zwart-wit, niet simpel in goed of fout. Dat maakte het moeilijk om over te praten – zeker in een Nederland dat daar lang geen ruimte voor bood.
In Indisch Zwijgen staat dit mechanisme van stilte centraal. In Tussen Wal en Schip zien we wat er gebeurt als die stilte wordt doorbroken.
Voor veel Indische families was zwijgen een manier om te overleven. De komst naar Nederland na de onafhankelijkheid van Indonesië betekende verlies, ontworteling, discriminatie en verwarring. Veel migranten dachten dat het beter was om ‘gewoon te doen’, zich aan te passen, en vooral niet terug te kijken.
Ook was er vanuit Nederland geen aandacht voor de verhalen van de Indische Nederlanders. Het was de tijd van de wederopbouw, Nederland had net de Tweede Wereldoorlog achter de rug en weinig mensen wisten van of waren geïnteresseerd in de verschrikkingen die zich aan de andere kant van de oceaan hadden afgespeeld.
Daarnaast was het koloniale verleden zelf complex en beladen: niet zwart-wit, niet simpel in goed of fout. Dat maakte het moeilijk om over te praten – zeker in een Nederland dat daar lang geen ruimte voor bood.
In Indisch Zwijgen staat dit mechanisme van stilte centraal. In Tussen Wal en Schip zien we wat er gebeurt als die stilte wordt doorbroken.

5. Wat wordt bedoeld met ‘Indisch zwijgen’?
‘Indisch zwijgen’ verwijst naar de neiging in veel Indische families om niet te spreken over het verleden in Nederlands-Indië, de oorlogsjaren, de onafhankelijkheidsstrijd, en de daaropvolgende migratie. Het is geen bewuste leugen, maar een stil mechanisme om pijn, schaamte of trauma niet onder ogen te hoeven zien.
Dat zwijgen werkt vaak generaties lang door. In onze films laten we zien hoe kinderen en kleinkinderen proberen die stilte open te breken – met geduld, liefde en soms ook confrontatie.
Tegelijkertijd kan het zwijgen worden gezien als de stilte vanuit de Nederlandse overheid en samenleving, om de gewelddadige koloniale geschiedenis in de doofpot te stoppen. In de film Selling A Colonial War - Indië Verloren, krijg je een goed beeld van de redenen waarom Nederland toen der tijd graag deze geschiedenis wilde doen vergeten.
‘Indisch zwijgen’ verwijst naar de neiging in veel Indische families om niet te spreken over het verleden in Nederlands-Indië, de oorlogsjaren, de onafhankelijkheidsstrijd, en de daaropvolgende migratie. Het is geen bewuste leugen, maar een stil mechanisme om pijn, schaamte of trauma niet onder ogen te hoeven zien.
Dat zwijgen werkt vaak generaties lang door. In onze films laten we zien hoe kinderen en kleinkinderen proberen die stilte open te breken – met geduld, liefde en soms ook confrontatie.
Tegelijkertijd kan het zwijgen worden gezien als de stilte vanuit de Nederlandse overheid en samenleving, om de gewelddadige koloniale geschiedenis in de doofpot te stoppen. In de film Selling A Colonial War - Indië Verloren, krijg je een goed beeld van de redenen waarom Nederland toen der tijd graag deze geschiedenis wilde doen vergeten.
6. Waarom is er zo weinig bekend over het Indisch verleden?
De koloniale geschiedenis van Nederland is lang weggestopt of slechts fragmentarisch verteld. Daarbij past het Indische verhaal moeilijk in simpele kaders: de Indische gemeenschap was geen klassieke migrantengroep, maar juist verbonden aan het koloniale systeem.
Veel Indische mensen kwamen na de oorlog naar Nederland in de veronderstelling dat ze erbij hoorden – als ‘Nederlanders’. De teleurstelling en het gevoel van miskenning dat volgde, versterkten het zwijgen.
Onze films dragen bij aan het zichtbaar maken van deze onderbelichte geschiedenis. In Tussen Wal en Schip zie je hoe de derde generatie nu op zoek gaat naar antwoorden.
De koloniale geschiedenis van Nederland is lang weggestopt of slechts fragmentarisch verteld. Daarbij past het Indische verhaal moeilijk in simpele kaders: de Indische gemeenschap was geen klassieke migrantengroep, maar juist verbonden aan het koloniale systeem.
Veel Indische mensen kwamen na de oorlog naar Nederland in de veronderstelling dat ze erbij hoorden – als ‘Nederlanders’. De teleurstelling en het gevoel van miskenning dat volgde, versterkten het zwijgen.
Onze films dragen bij aan het zichtbaar maken van deze onderbelichte geschiedenis. In Tussen Wal en Schip zie je hoe de derde generatie nu op zoek gaat naar antwoorden.

7. Hoeveel Indische mensen zijn er in Nederland?
Er zijn naar schatting tussen de 1,5 en 2 miljoen mensen in Nederland met Indische of Molukse wortels. Dat is ongeveer 8 tot 10% van de bevolking.
Dit aantal omvat meerdere generaties – van mensen die zelf uit Nederlands-Indië kwamen, tot hun (klein)kinderen die hier geboren zijn. Veel van hen voelen zich verbonden met het Indisch verleden, ook al is dat niet altijd even zichtbaar. Sommige mensen weten van zichzelf niet eens dat ze Indisch zijn. Daarnaast zijn er veel nazaten van mensen die in Nederlands-Indië hebben gewoond of gewerkt maar niet per se van gemengde afkomst zijn. Dat maakt het percentage van Nederlanders met een achtergrond in Nederlands-Indië nog groter.
Er zijn naar schatting tussen de 1,5 en 2 miljoen mensen in Nederland met Indische of Molukse wortels. Dat is ongeveer 8 tot 10% van de bevolking.
Dit aantal omvat meerdere generaties – van mensen die zelf uit Nederlands-Indië kwamen, tot hun (klein)kinderen die hier geboren zijn. Veel van hen voelen zich verbonden met het Indisch verleden, ook al is dat niet altijd even zichtbaar. Sommige mensen weten van zichzelf niet eens dat ze Indisch zijn. Daarnaast zijn er veel nazaten van mensen die in Nederlands-Indië hebben gewoond of gewerkt maar niet per se van gemengde afkomst zijn. Dat maakt het percentage van Nederlanders met een achtergrond in Nederlands-Indië nog groter.

8. Waar gaat Tussen Wal en Schip – Geruisloos Indisch over?
In Tussen Wal en Schip volgen we drie jonge mensen – Jip, Kyron en Benjamin – die samen met hun grootouders teruggaan naar de plek waar zij ooit aankwamen in Nederland. Daar beginnen ze een reeks openhartige, soms pijnlijke, maar ook liefdevolle gesprekken over het verleden. Ze praten over kolonialisme, migratie, verlies en identiteit. Wat werd er verzwegen? Wat bleef onbesproken? Hoe werkt dat door in wie zij zijn? De film verbindt persoonlijke gesprekken aan grotere thema’s als intergenerationeel trauma en de doorwerking van koloniale structuren in het heden.
In Tussen Wal en Schip volgen we drie jonge mensen – Jip, Kyron en Benjamin – die samen met hun grootouders teruggaan naar de plek waar zij ooit aankwamen in Nederland. Daar beginnen ze een reeks openhartige, soms pijnlijke, maar ook liefdevolle gesprekken over het verleden. Ze praten over kolonialisme, migratie, verlies en identiteit. Wat werd er verzwegen? Wat bleef onbesproken? Hoe werkt dat door in wie zij zijn? De film verbindt persoonlijke gesprekken aan grotere thema’s als intergenerationeel trauma en de doorwerking van koloniale structuren in het heden.
9. Wat is het verband tussen Indisch Zwijgen en Tussen Wal en Schip?
Indisch Zwijgen was onze eerste film, waarin het zwijgen binnen Indische families centraal stond – vaak zonder dat we precies wisten wat er werd verzwegen. Het was een observatie van stilte. Tussen Wal en Schip gaat een stap verder. Daarin zien we hoe het zwijgen wordt doorbroken: hoe drie kleinkinderen hun grootouders uitnodigen om te praten over datgene wat lang verzwegen bleef. Het is een film over dialoog, confrontatie, maar ook verbinding.
Indisch Zwijgen was onze eerste film, waarin het zwijgen binnen Indische families centraal stond – vaak zonder dat we precies wisten wat er werd verzwegen. Het was een observatie van stilte. Tussen Wal en Schip gaat een stap verder. Daarin zien we hoe het zwijgen wordt doorbroken: hoe drie kleinkinderen hun grootouders uitnodigen om te praten over datgene wat lang verzwegen bleef. Het is een film over dialoog, confrontatie, maar ook verbinding.
10. Waarom is deze geschiedenis nog steeds relevant?
Omdat het koloniale verleden nog altijd invloed heeft op onze samenleving – van de manier waarop mensen zich thuis voelen (of niet), tot hoe kansen en welvaart verdeeld zijn over de wereld. We leven in een tijd waarin koloniale geschiedenis opnieuw bekeken wordt: met meer aandacht voor wat er misging, wat werd uitgewist, en wat we nog niet weten.
Verhalen zoals die in Tussen Wal en Schip laten zien dat die geschiedenis geen abstract verleden is, maar iets dat doorwerkt in families, in relaties, in identiteit
Omdat het koloniale verleden nog altijd invloed heeft op onze samenleving – van de manier waarop mensen zich thuis voelen (of niet), tot hoe kansen en welvaart verdeeld zijn over de wereld. We leven in een tijd waarin koloniale geschiedenis opnieuw bekeken wordt: met meer aandacht voor wat er misging, wat werd uitgewist, en wat we nog niet weten.
Verhalen zoals die in Tussen Wal en Schip laten zien dat die geschiedenis geen abstract verleden is, maar iets dat doorwerkt in families, in relaties, in identiteit

11. Wat kan ik doen als ik meer wil weten over mijn Indische achtergrond?
Begin met luisteren. Stel vragen aan je familie – ook als dat spannend is. Lees, kijk films, praat met anderen. De zoektocht naar je roots is persoonlijk, maar je hoeft hem niet alleen te maken. Onze films kunnen daarbij een handreiking zijn: om te herkennen, te reflecteren en soms ook om het gesprek te openen met mensen om je heen.
Tenslotte zijn er programma’s zoals Tracing Your Roots, waarin je je eigen familiegeschiedenis kan onderzoeken. En je kan je familienaam opzoeken in het Nationale Archief. Ook zijn er talloze Kumpulans en Pasar Malans waar je andere Indische mensen kan ontmoeten die met hetzelfde bezig zijn.
Een makkelijk toegankelijk startpunt is de website Ons Land van het Indisch Herinnering Centrum, hier is veel informatie over Nederlands Indië opgeslagen en kan je gemakkelijk op jouw familienaam door verschillende archieven zoeken.
12. Wat is een baboe?
Een baboe was een Indonesische vrouw die in Nederlands-Indië als huishoudster of kindermeisje werkte in Europese of Indische gezinnen. Voor veel kinderen was de baboe een vertrouwde, soms zelfs moederlijke figuur.
Maar deze band vond plaats binnen een ongelijke, koloniale verhouding. Baboes hadden vaak weinig rechten en leefden onder het gezag van de familie waarvoor ze werkten. Soms werden ze zelfs helemaal niet betaald, en er waren veel gevallen van seksueel misbruik in de koloniale gezinnen.
In de herinnering wordt de baboe soms geromantiseerd, maar het is belangrijk om ook de bredere historische context te blijven zien: zorg en liefde binnen een systeem van ongelijkheid.
13. Waar kan ik de film Indisch Zwijgen zien?
De documentaire is te zien op NPOStart: https://npo.nl/start/serie/makers-van-morgen/seizoen-13/indisch-zwijgen_1/afspelen
14. Waar kan ik de film Tussen Wal en Schip zien?
De documentaire is op dit moment in bioscopen in Nederland te zien. Kijk op deze pagina voor vertoningen bij jou in de buurt.